Azkenean, aire librean!: kalean haurrek modu seguru eta lasaiean gozatzeko aholkuak

Konfinamendu-aste hauen ondoren, guraso zein tutoreei seme-alaben lehen irteera antolatzen laguntzeko gogoeta batzuk.

Gobernuak iragarri bezala, igande honetan, apirilaren 26an, 14 urtetik beherako haurrak/ nerabeak etxetik atera ahal izango dira, eta espazio irekietan egoteko, eguzki-argia jasotzeko eta mugitzeko eskubidea izango dute. Horiek guztiak ezinbestekoak dira garapen fisiko eta psikiko egokia izateko, eta Nazio Batuen Haurren Eskubideen aldeko Konbentzioak aitortzen ditu. 

Hilabete eta erdiko konfinamendu zorrotza izan da, eta, ezaugarri eta aukera desberdinen arabera, batzuek eta besteek hainbat modutan biziko zuten. Denbora horretan, familiako kide bakoitzak hainbat une, egoera emozional eta talde-klima igarotzeko denbora izan dute.

Orain, irteteko aukera dago, zenbait argibideri jarraituz, eta seme-alabei planteatu behar zaien lehen galdera da ea hala egin nahi duten.

Baliteke hasieran aurkako jarrera izatea, erreakzio normala da, asko beldurtu gaituzte. Ondo baino txartoago pasatuko duzula uste baduzu, itxaron berriro ohitu arte, haurrak kaleetan berriz ere helduekin ikusi arte, eta prest zaudenean, proposatu seme-alabei.

Beste aukera bat ibilaldi laburrekin hastea da.

Elkarrizketa horretan, litekeena da batzuen eta besteen hainbat beldur adieraztea, eta hobe da horiek entzutea eta onartzea. Irten nahi ez badute, ez behartu. Egun gehiago egongo dira. Utzi haiei erabakitzen.

Lehen irteera hau antolatzen laguntzeko, aholku eta gogoeta batzuk partekatuko ditugu zurekin.

Irten aurretik...

• Irteera prestatzeak eta horri buruz hitz egiteak, gehiago gozatzen eta balizko ezustekoak eta eragozpenak hobeto maneiatzen lagundu diezazuekete.
• Azaldu gobernuak ezartzen dizkigun baldintzak, finkatu gutxieneko arau batzuk eta imajinatu elkarrekin balizko ezustekoak eta kasu bakoitzean egokienak diren erreakzioak. Zer gertatzen da norbait hurbiltzen bazaigu? Eta kalean polizia dagoela ikusten badugu? Eta lagun bat aurkitzen baduzu? Baliteke norbait urduri jartzea, segurtasun-distantzia hautsi dezakegula uste badu, beldur izatea. Kontuan izan gainerako herritarren ikuspuntua eta hitz egin haurrekin.
• Haurren adinaren arabera, egokiena alternatibak proposatzea eta ibilbidea elkarrekin erabakitzea da. Zein nahiago dute? Eta zergatik?
• Interesgarria izan daiteke, halaber, elkarrekin mapa bat marraztea, adibidez, haurrek gogoratzen dituzten elementu naturalak eta hiri-altzariak kokatuz. Kontuan izan zerua eta distantzia luzeetan ikus daitezkeen objektuak ere. Hasieran kostako zaien arren, oso garrantzitsua da distantzia luzeetan egokitzen hastea.
• Kontsultatu meteorologia eta aukeratu elkarrekin arropa eta ekipamenduak. Baita eraman nahi duten objekturen bat badago eta kanpoan nola erabili ahal izango duten ere.
• Gogorarazi du Gobernuak maskara eramatea ez dela derrigorrezkoa. Maskarek segurtasun-sentsazio faltsua sor dezakete, arnasketa zailtzen dute eta oso gogaikarriak izan daitezke haurrentzat. Txikienak izutu egin ditzakete.
• Ziur aski, ideia ona da motxila txiki bat eramatea behar denarekin, jaka bat edo edateko zerbait, agian mokadutxo txiki bat, ez baititugu 'betiko baliabideak' aurkituko gure inguruan.
• Saihestu espektatiba oso altuak jartzea: arrakasta, familiartean kanpo espazioa berriz partekatzea da. Kanpoan ematen duzun denbora, kalitatezkoa izan dadila. Kontuan izan, estutzen hasten bazara, hobe dela paseatutakoa eskertzea eta hurrengo egunera arte etxera lasai-lasai itzultzea.

Irteeran zehar...

• Gogoratu zure semearekin edo alabarekin ateratzen zarela, ez da bere beharrak egiteko paseatzera ateratzen duzun maskota bat. Horregatik,  bere erreakzioak behatu, entzun eta une berezi hau berarekin partekatu. Une ezin hobea da kaleak bere begiradatik eta begi berriekin aurkitzeko, lehen aldia balitz bezala.
• Kaleak ez dira erradioaktiboak eta ez dute birusen film ikusezin bat. Saihestu debeku etengabeen esperientzia: ez ukitu hori, ez urrundu, ez, ez, ez... etab. Azaldu paseatu aurretik jarraitu nahi dituzun mugak eta arauak, eta izan zentzuduna.
• Norbaitekin gurutzatzen bazara, gorde segurtasun-tartea eta agurtu egun arrunt batean egingo zenukeen bezala. Gizarte-urruntzea fisikoa da, ez emozionala. Poza adieraztea edo oihu egitea osasungarria da!
• Ziur aski haurrek faltan botako dute, ezagutzen zuten kale hura, orain desberdina baita. Baina bere kalea ere bada, bere espazio txikia...
• Jarduera ekonomikoa 'lo' duen hiri batera irteteak beste hiri bat amestea ahalbidetzen digu, zaratarik gabe, geldoagoa, auto gutxiagorekin, mugitzeko beste modu batzuekin eta airea askoz garbiagoarekin.
• Gehienezko denbora ordubete bada ere, egun bakoitzaren araberakoa izango da. Zure semeak ez badu kanpoan asko egon nahi, ez behartu, errespetatu bere desioa, hilabete baino gehiago darama konfinatuta, eta baliteke kostatzea. Gogoratu hurrengo egunean berriro irten zaitezketela.
• Ikusi ez ditugun arren, itxialdiko egun hauetan, igaro diren gauzen artean, badira eder batzuk: txoriak berriro entzun dira, baita hiri handietan ere. Naturgune batetik edo landa-ingurune batetik gertu bizitzeko zortea baduzu, egun horretan beti gozatu duzun naturaltasuna berreskura dezakezu. Kutsadura gutxiago dagoenez, dena ederragoa da.
• Bizi ezazu lehen ibilaldi hau, zure buruarekin, familiarekin eta bizi zaren lekuarekin berriz elkartzeko hasiera bezala.

Irteeraren ondoren...

• Anima zaitezte zuen lehen eguna aire librean gauza berezi batekin ospatzera: atsegin duzuen bazkari bat, dekorazio desberdin bat...
• Azaldu eta partekatu zuen bizipenak, izan dituzuen sentsazioak, ezusteak, aurkikuntzak, beldurrak, pozak...
• Bidal itzazue zuen esperientziekin lan motaren bat egitera: ibilbidearen mapa osatu edo alda dezakezue, marrazkiak, modelatuak, bideoak, abestiak edo ipuinak egin ditzakezue, haurren inspirazioari jarraituz. Aholku eta gogoeta horiek gustatu bazaizkizu, sorkuntzak sare sozialetan parteka daitezke,#GoraHaurtzaroa #CoronaInfancias eta #PorAmoralaInfancia hashtag-ekin etiketatuta [Haurtzaroarekiko maitasun taldea profesionalen eta familien sareak  osatzen du].

Iturria: www.elpais.com