Udalekuak bertan behera?

Udalekuak kolokan jarri dira azken egun hauetan, zenbait arrazoi airera botaz, baina Dimesteneko kideek beste behin ere, haurren beharrak erdigunean jarriz eta, ilusio, gogo eta antolaketa on batekin aurrera eramatea posible dela erakutsi digute. Jarraian beraien kronika!

Hor hasi zen Dimesten (Herri Hezitzailea proiektua) talde motorraren eztabaida. Oztopoak 10, beldurrak 100, baina ilusio, gogo eta behar izana 1000. Momentu horretan herriko haurrek udalekuen beharra zeukatela ikusi genuen, egoeraren larritasuna ikusirik, inoiz baino beharrizan handiagoa zegoela argi geneukan. Alde batetik, konfinamenduak ekarritako disozializazioagatik eta bestetik haurrek pandemian zehar jasandako bazterketagatik (informazio eza, eskubide urraketa eta abar).

Hasiera hasieratik gauza batzuk argi ikusi genituen, besteak beste, herrian bertan burutuko genituela udalekuak, kalitatezko aisialdirako aukerak sortuko genituela eta haurren arteko harremanak sustatuko genituela. Hortik abiatuta, udalekuetan zehar haurren arteko distantziak eta maskarak ez erabiltzea erabaki genuen, neurri horiekin gure helburuak beteezinak iruditzen zitzaizkigulako. Horregatik, familia unitatea sortu eta udaleku itxiak egitea erabaki genuen, udalekuen aurretik partaide guztien osasun egoera kontrolatzeko konpromisoa hartuz (hezitzaile eta familiek) eta udalekuetan zehar familia unitatetik kanpo zegoen edonorekin distantziak gordez. Horretaz gain, udalekuak egiteko 3 txanda bereiztea ere erabaki genuen, haur taldeak murriztu ahal izateko. Txandak 4-8 urte, 8-12 urte eta 12-16 urte artekoak izan ziren. Txanda bakoitzerako zifra minimo bat jarri genuen eta 12-16 urteko txandan ez zen minimo hori lortu. Beraz, txanda horretan apuntatu ziren gazteei, beste txandetara hezitzaile-laguntzaile moduan etortzeko aukera luzatu zitzaien. Aipatzekoa da laguntzaile hauek udalekuei eman dieten bizitasuna. Izan ere, haur izatetik hezitzaile izatera pasatu dira, Dimesten proiektuan etorkizunerako argi izpi bat piztuz.

Planteamendu horrekin ekin genien beraz, gure udalekuen prestaketari: herriak eskaintzen zizkigun baliabideak, umeen asanbladak, lo lekuak, sukaldeak, ibilbideak, ekintza bereziak … Herriko auzoetan kokatu genituen gure udaleku itxiak, besteak beste, ermitetan lo egiteko, txoko edota soziedadeetan sukaldatzeko aukera zegoelako. 3 izan ziren aukeratutako auzoak, Artaun, Oba eta Indusi hain zuzen ere. Baliabide nagusiok zehazturik, haurren txanda iritsi zen, beraien udalekuak antolatzeko aukera luzatu zitzaien asanblada bidez eta bertan asteko lo lekuak, jarduerak, janariak eta abar zehaztu zituzten, ondorengo prestaketan hezitzaileek kontutan hartu zituztenak, noski.

Udalekuak, hortaz, txanda bi izan ditu, 4-8urtekoena eta 8-12urtekoena. Hauen antolaketa desberdina izan arren, oinarrizko egitura berdina izan da, 5 egun auzo desberdinetan igaro ditugu, auzo bakoitzak ematen dituen aukerak aprobetxatuz eta auzoz-auzo joateko ibilbideak oinez eginez. Aurretik prestatutako programazioa beharrezkoa izan den arren, auzoetan aurkitutako bake, askatasun eta naturarekiko atxikimenduak aurrez prestatutako ekintza gidatuei partida irabazi diela esan genezake. Argi geratu da beraz, jardueren aurre-prestaketak duen beste garrantzi duela gune apropos bat edukitzeak, gune apropos horrek une aproposak sortzen lagunduko duelako.

Gauzak horrela, 5 eguneko 2 txandek askorako eman dutela esan genezake, barreak, negarrak, pozak, penak, ibilbide eta txoko sekretuak, paisaia zoragarriak, gau magikoak, kobazuloak, errekak, belardiak, haitzak, saguzarrak, orkatzak, basurdeak eta abar luze bat.

Amaitzeko, hasiera baten apustu arriskutsua izan zena, esperientzia ezin hobea izan dela esan nahi dugu. Alde batetik, osasun aldetik ez dugulako inolako ezustekorik izan, eta bestetik, inguruan daukagunaz harro egoteko arrazoi bat gehiago daukagulako, bi mila eta hogeigarren urteko udalekuok opari bat izan direlako bertan parte hartu dugun guztiontzat, Dimarentzat, Dimestenentzat eta amesten jarraitzen dugun guztiontzat.